Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2011

Στην Τουρκία μιλούν ακόμη αρχαία Ελληνικά


Μια απομονωμένη κοινότητα κοντά στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας σε μια απομακρυσμένη περιοχή στη ΒΑ Τουρκία ανακαλύφθηκε ότι μιλά μια ελληνική διάλεκτο, η οποία είναι ασυνήθιστα όμοια με την νεκρή γλώσσα της αρχαίας Ελλάδας.


Περίπου 5000 άνθρωποι μιλούν την συγκεκριμένη διάλεκτο αλλά οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι είναι η κοντινότερη, ζωντανή γλώσσα στα αρχαία Ελληνικά, η οποία μπορεί να προσφέρει μια πρωτοφανή οπτική γωνία της γλώσσας του Σωκράτη και του Πλάτωνα και πως αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη Trabzon, όπου κάποτε ήταν η περιοχή του αρχαίου Πόντου, μιας ελληνικής αποικίας όπου ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες σύμφωνα με τον μύθο, επισκέφθηκαν κατά τη διάρκεια του επικού τους ταξιδιού από την Θεσσαλία για την ανεύρεση του Χρυσόμαλλου Δέρατος από την Κολχίδα (η σημερινή Γεωργία). Επίσης, στον Πόντο σύμφωνα με τον μύθο ήταν το βασίλειο των Αμαζόνων, μιας άγριας φυλής γυναικών-πολεμιστών.

Οι γλωσσολόγοι ανακάλυψαν ότι η διάλεκτος, Romeyka, μια παραλλαγή των ποντιακών ελληνικών, έχει δομικές ομοιότητες με τα αρχαία ελληνικά, οι οποίες όμως δεν παρατηρούνται στα νέα ελληνικά. Το λεξιλόγιο της Romeyka έχει επίσης πολλούς παραλληλισμούς με την αρχαία γλώσσα.
Η Δρ. Ιωάννα Σιταρίδου, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόδρης, σημειώνει: « Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών γνωρισμάτων, τα οποία προσθέτουν ένα αρχαίο ελληνικό άρωμα στη δομή της διαλέκτου. Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν εξαφανισθεί τελείως από άλλες μοντέρνες παραλλαγές της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας.»

«Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους σήμερα π.χ. οι ομιλητές των νέων ελληνικών θα έλεγαν «Δεν μπορούσα να πάω» αντί «Δεν μπορούσα πηγαίνειν». Αλλά στα Romeyka, όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά συναντάμε ιδιόρρυθμες απαρεμφατικές δομές οι οποίες δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ, παρά μόνο στις λατινικές γλώσσες.»
Οι χωρικοί που μιλούν Romeyka, η οποία δεν έχει γραπτή μορφή, παρουσιάζουν άλλα σημάδια γεωγραφικής και πολιτισμικής απομόνωσης. Σπανίως παντρεύονται εκτός της κοινότητάς τους και παίζουν την παραδοσιακή τους μουσική με ένα ειδικό όργανο, την λύρα. Η Δρ. Σιταρίδου αναφέρει: «Γνωρίζω μόνο έναν άντρα που παντρεύτηκε εκτός του χωριού του. Η μουσική είναι χαρακτηριστική και δεν μπορεί να μπερδευτεί με τίποτα άλλο. Είναι πραγματικά μοναδική για τους ομιλητές της Romeyka.»

Μια πιθανότητα είναι ότι οι σημερινοί ομιλητές της Romeyka είναι οι άμεσοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που έζησαν στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας για χιλιάδες χρόνια, ίσως από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ. όταν η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά. Αλλά είναι επίσης πιθανό, να είναι οι απόγονοι γηγενών πληθυσμών ή μιας φυλής μεταναστών, οι οποίοι ενθαρρύνθηκαν ή αναγκάστηκαν να μιλήσουν την γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων εποίκων.
Οι ομιλητές της Romeyka σήμερα είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, που τους επιτράπηκε να παραμείνουν στην Τουρκία το 1923, με την συνθήκη της Λωζάννης, με την ανταλλαγή χριστιανικών και μουσουλμανικών πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τα επαναλαμβανόμενα κύματα μετανάστευσης, η κυρίαρχη επιρροή της τουρκικής πλειοψηφίας και η απόλυτη απουσία της Romeyka από την κοινή γνώμη της χώρας, την έχουν τοποθετήσει στην παγκόσμια λίστα των υπό εξαφάνιση γλωσσών.

«Με μόλις 5000 άτομα να παραμένουν στην περιοχή, τα Romeyka θεωρούνται περισσότερο μια γλώσσα κληρονομιάς παρά μια ομιλούμενη γλώσσα. Με την εξαφάνιση της θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία να ξεκλειδώσουμε την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας» επισημαίνει η Δρ. Σιταρίδου.

Μελέτες της γραμματικής των Romeyka έδειξαν ότι μοιράζεται έναν εντυπωσιακό αριθμό ομοιοτήτων με την δημώδη κοινή των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, η οποία ομιλούνταν κατά την ελληνική επιρροή σε όλη την Μικρά Ασία μεταξύ 4ου αι.π.Χ. και 4ου
αι. μ. Χ.


Πηγή: Εφημερίδα The Independent, http://www.independent.co.uk/life-style/history/jason-and-the-argot-land-where-greeks-ancient-language-survives-2174669.html

Αναδημοσίευση από: http://apollonios.pblogs.gr/

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δεν μού άρεσαν πολλά πράγματα στην διατύπωσι τού άρθρου αλλά δεν ξέρω αν φταίει κάποιος μεταφραστής.

Πρώτα πρώτα η Νέα Ελληνική είναι άμεση εξέλιξις τής αρχαίας οπότε η αρχαία γλώσσα δεν είναι νεκρή όπως γράφεται. Νεκρή είναι η Λατινική και όσες γλώσσες προήλθαν από αυτήν λέγονται ρωμάνικες ή λατινογενείς. Η γλώσσα μας δεν είναι ελληνογενής, είναι Ελληνική.

Η πόλις Trabzon είναι η Τραπεζούς(Τραπεζούντα) η πόλις που αναφέρει ο Ξενοφών όταν έφτασε εκεί με τους μυρίους και την χαρακτηρίζει ως "Η Ελληνίς πόλις" χαρακτηρισμός που υπάρχει σε αρχαίους συγγραφείς για την Ρώμη λόγω τής προελεύσεώς της και τής πλειοψηφίας τού ελληνικού στοιχείου της.

StrangeHellas είπε...

Έχεις απόλυτο δίκιο φίλε μου. Είναι αναδημοσίευση όπως γράφω αλλά πρέπει να το διορθώσω γιατί είναι λάθος. Ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σου.