Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Τρίτη 27 Απριλίου 2010

Τζόνγκολος. Η Μόρα της Θράκης.


Σύμφωνα με τις παραδόσεις των περισσοτέρων περιοχών της Ελλάδας, η Μόρα είναι πνεύμα που επισκέπτεται τους ανθρώπους που κοιμούνται και παραλύει το σώμα τους. Αυτή την κατάσταση το άτομο την βιώνει εν πλήρη συνειδήση, αφού είναι ξύπνιο, νοιώθει τρομερό πόνο στο στήθος, δεν μπορεί να κουνήσει κανένα μέλος του σώματος του αλλά ούτε και να φωνάξει.


Οι εμφανίσεις της Μόρας συνέβαιναν από την αρχαιότητα και συνεχίζουν ακόμη και στις μέρες μας. Χιλιάδες άτομα σε όλη την Ελλάδα επιβεβαιώνουν πως δέχτηκαν την επίσκεψη αυτού του κακού πνεύματος και έγιναν για λίγο αιχμάλωτοι της παρουσίας του. Το όνομα της Μόρας είναι παράφραση του Μορμώ, του θηλυκού μυθολογικού πλάσματος που με αυτό φόβιζαν τα παιδιά οι αρχαίου Έλληνες.

Σε κάποιες από τις εμφανίσεις της τα θύματα της ανέφεραν ότι έχει μορφή μαυροφορεμένης γυναίκας. Ο θρύλος έχει συνδέσει το όνομα της με την πρώτη σύντροφο του Αδάμ, την “γνωστική” Λίλιθ ή ακόμα και με μία από τις τρεις κόρες της.

Στην Θράκη όμως η Μόρα είναι γένους αρσενικού. Το όνομα του είναι “Τζόνγκολος” και έχει μορφή μαύρης θεόρατης σκιάς, ενώ κάποιες άλλες φορές προτιμά να εμφανίζεται με την μορφή μικρού μαύρου καλικάντζαρου με ουρά και κέρατα στο κεφάλι. Ο Τζόνγκολος ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ανθρώπων και οι επισκέψεις του επέφεραν στο άτομο τα ίδια ακριβώς βιώματα με αυτά της Μόρας.

Συνήθιζε να κάθετε στο στήθος του θύματος του και να το πιέζει δυνατά, σε βαθμό που να μην μπορεί αυτό να αναπνεύσει με ευκολία. Σε πολλές περιπτώσεις γελούσε και ρωτούσε το θύμα του κοροϊδευτικά αν πονάει, ενώ σε κάποιες άλλες κέντριζε το κορμί των γυναικών με τις βελόνες που χρησιμοποιούσαν για το πλέξιμο των ρούχων.

Οι άνθρωποι για να προφυλαχθούν από αυτόν τοποθετούσαν ένα ανοιχτό ψαλίδι κάτω από τα μαξιλάρια τους και θυμίαζαν το υπνοδωμάτιο τους κάθε μέρα. Αν παρόλα αυτά ο Τζόνγκολος κατάφερνε να τους πλησιάσει και να τους παραλύσει, η επανάληψη της φράσης “Ιησούς Χριστός νικά”, ήταν το μόνο που μπορούσε να τον κάνει να εγκαταλείψει την μάχη με τον άνθρωπο και να τον αφήσει ήσυχο.

Ο Τζόνγκολος φαίνεται πως επέλεγε με κάποιον άγνωστο τρόπο τα θύματα του και έκανε συχνές επιθέσεις σε αυτά, καθώς και στα μέλη της οικογένειας τους. Οι παλαιότεροι ανέφεραν ότι είναι τιμωρία από τον θεό για κάποιες αμαρτίες του παρελθόντος ή ότι τα θύματα του είναι αγαπητά από τον θεό και ο Τζόνγκολος στέλνετε από τον διάβολο για να τα βασανίσει.

Ο θρύλος κρατά ακόμη στην Θράκη. Το όνομα του, αν και ξεχασμένο από τους περισσότερους, και ο ρόλος του έχουν παραλληλισθεί πλέον με την Μόρα της υπόλοιπης Ελλάδας. Η παράδοση πάντα δανείζει και δανείζεται όταν ο μύθος προχωρά στα μονοπάτια της συνείδησης και μεταμορφώνεται σε βίωμα.

Ιωάννης Καρυοφυλάκης.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Έμενε μου έτυχε όταν ήμουν γύρω στα 20 μου.Είπα την προσευχή μου...προσπάθησα δηλαδή ,γιατί δεν μπορούσα να αναπνευσω καλα-καλά...και ξύπνησα με τρόμο.Τέτοιες εμπειρίες υπάρχουν σ'όλο τον κόσμο,υπάρχει και επιστημονική εξήγηση για το φαινόμενο,το είχε δείξει ο skai σε κάποιο ντοκυμαντέρ.

Κέρκυρα