Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2011

Σπήλαιο Ανδρίτσας. Το σπήλαιο του θανάτου


Το σπηλαιοβάραθρο της Ανδρίτσας βρίσκεται στην περιοχή του Δήμου Λέρνας Αργολίδας, ανάμεσα στους οικισμούς Βελανιδιά και Ανδρίτσα.


Το μυστήριο επικεντρώνεται στους σκελετούς των 33 ανθρώπων που εντοπίστηκαν τυχαία στο σπηλαιοβάραθρο της Ανδρίτσας το 2004 και, κυρίως, στους λόγους για τους οποίους αναγκάστηκαν αυτοί οι άνθρωποι των πρώτων χριστιανικών χρόνων να καταφύγουν στο σπήλαιο. Δίπλα στα ανθρώπινα λείψανα βρέθηκαν διάσπαρτα: πλήθος αγγείων (αμφορείς, πιθαμφορείς, πρόχοι και οινοχόες), λυχνάρια, πολλά μετάλλινα αντικείμενα, νομίσματα καθώς και ένας λιτανευτικός σταυρός χωρίς κανένα ίχνος μεταγενέστερης επέμβασης. Στοιχεία που εντείνουν τη σκοτεινή και βίαιη διάσταση της ιστορίας που έζησαν παιδιά, εφήβοι και νέες γυναίκες για να ξεφύγουν από κάποιον κίνδυνο μετά το 575/6 μ.Χ., όπως βεβαιώνουν τα νομίσματα που βρέθηκαν στο σπήλαιο.

Οι αποκλεισμένοι είχαν μαζί τους αρκετές προμήθειες, νερό, τρόφιμα και λυχνάρια για να βλέπουν στο πυκνό σκοτάδι. Για αδιευκρίνιστο, έως τώρα, λόγο όλοι βρήκαν τραγικό θάνατο αποκλεισμένοι στο σπήλαιο. Η εικόνα του χώρου και η εύρεση της αιχμής δόρατος κοντά στην είσοδο του σπηλαίου παραπέμπουν σε συνθήκες βίαιου και αιφνίδιου κινδύνου ή εχθρικής επιδρομής και όχι τόσο σε φυσική καταστροφή ή μολυσματική νόσο. Η τελευταία πιθανότητα, άλλωστε, αποκλείεται και από τις πρώτες ανθρωπολογικές παρατηρήσεις.

Ο χρόνος επιβίωσης των ανθρώπων στο σπήλαιο υπήρξε σύντομος εξαιτίας των αντίξοων φυσικών συνθηκών και της εξάντλησης των προμηθειών τους. Κάποιοι από τους τελευταίους επιζώντες μετακινήθηκαν βαθύτερα στο σπήλαιο. Οι θέσεις αλλά και οι στάσεις των σκελετών δίνουν την αίσθηση αναμονής ενός αργού και αναπόφευκτου τέλους.

Η πρώτη ερευνητική αποστολή στο σπήλαιο πραγματοποιήθηκε από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος από τον Νοέμβριο του 2004 έως και τον Ιανουάριο του 2005 με σκοπό την τοπογραφική αποτύπωση και τεκμηρίωση των ευρημάτων. Τα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα αξιοποιήθηκαν στην ενδιαφέρουσα παρουσίαση της έκθεσης στους χώρους του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: