Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010

Ο Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος και τα λατομεία της Χασάμπαλης


ΔEN ξέρω πώς τα καταφέρνουμε, κάθε λίγο και λιγάκι από το κακό στο χειρότερο οδεύουμε, ενώ υπάρχουν οι ικανοί, αυτοί οι απλοί άνθρωποι του κόπου και της δουλειάς, όπως και επιστήμονες που παράγουν χρήσιμο έργο για την επιστήμη και για τον τόπο. Ποιος από εμάς ή αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις, ξέρει τον Δήμο Χασάμπαλης; Προφανώς κανείς από αυτούς που έπρεπε να ξέρει τη Χασάμπαλη. Oμως την ανακάλυψαν και έμαθαν, αυτοί που έχτισαν την Αγία Σοφία, έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό και άλλα καλλιμάρμαρα, κτίσματα ανά την οικουμένη, χρησιμοποιώντας τον «πράσινο θεσσαλικό λίθο», τον πανάκριβο λίθο που, μόνο για παλάτια αυτοκρατόρων, οικίες αρχόντων και ευγενών ήταν πρόσφορος, εμείς οι μετέπειτα, όπως όλα και ό,τι κάνουμε, τα εγκαταλείπουμε.


Ο λατόμος Στέργιος Νάρης, από το Καλοχώρι του Συκουρίου Θεσσαλίας, συνάντησε τυχαία τον λέκτορα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, γεωλόγο δρ Βασίλη Ιωάνν. Μέλφο, κάπου στη Θεσσαλία, μόλις έμαθε τι δουλειά κάνει. Σκέφτηκε πολύ σωστά πόσο χρήσιμος μπορεί να αποδειχθεί για την περιοχή που ζει, τη Θεσσαλία, την Ελλάδα, ζήτησε να του μιλήσει και του είπε (ο χωριάτης, για εμάς, πολίτες της πρωτεύουσας): Πριν πολλά χρόνια διάβασα σε ένα βιβλίο κάποιος συγγραφέας, από το Βυζάντιο νομίζω ήταν, ότι την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, την κτίσανε με πέτρες από τα μέρη μας, εδώ κοντά, από τη Χασάμπαλη. Γιατί δεν ψάχνεις εσύ, που είσαι γεωλόγος; Κάτι θα βρεις».

Ο νέος σε ηλικία επιστήμων, που νοιάζεται για την επιστήμη και την προκοπή του τόπου, Βασίλης Μέλφος, όπως και ο πατέρας του, ο ευπατρίδης/ευπρεπής Γιάννης Μέλφος, από τη Θεσσαλονίκη (έφυγε από τη ζωή, σχετικά νέος) άρχισε αμέσως τη δουλειά, οργάνωσε το περιεχόμενο της μελέτης, προχώρησε για την ανάδειξη των ευρημάτων του λατομείου του «πράσινου θεσσαλικού λίθου». Συνεργάστηκε μαζί του η αρχαιολόγος διδάκτωρ κυρία Σταυρούλα Σδρόλια και, με τη βοήθεια του δημάρχου Χασάμπαλης Νίκο Γερογιάννη, άρχισαν οι πρώτες εργασίες έρευνας. Ο Δήμος Χασάμπαλης χρηματοδότησε την έρευνα ανάδειξης των πετρωμάτων. Η γεωλογική έρευνα προχώρησε, με τη συνεργασία των γεωλόγων, καθηγητή Α. Μαγγανά, καθηγήτριας Μ. Κατής και καθηγήτριας Β. Βουδούρη, του Τμήματος Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Από τη μελέτη προκύπτουν ευρήματα αξιοποιήσιμα και επιστημονικού ενδιαφέροντος. Διαπίστωσαν οι ερευνητές τη σπανιότητα του πετρώματος της Χασάμπαλης και τις ασυνήθιστες συνθήκες σχηματισμού των πετρωμάτων, από εκατομμύρια χρόνια, στον βυθό ενός ωκεανού.

Η μελέτη κατανέμεται σε πέντε ενότητες μελέτης:

Το πρώτο τμήμα αναφέρεται στη χρήση λίθων στην αρχαία Ελλάδα, τις μεθόδους εξόρυξης των λίθων, τον επαγγελματία λατόμο, τα εργαλεία λατόμευσης και λάξευσης. Η μελέτη επεκτείνεται στην οικονομική αξία του ορυκτού πλούτου και την πολιτιστική συμβολή της πέτρας τους χρόνους της αρχαιότητας.

Στο δεύτερο τμήμα ερευνώνται τα χαρακτηριστικά του «πράσινου θεσσαλικού λίθου», όπου οφείλεται η μεγάλη ζήτησή του και η χρήση του σε πολυτελείς/ακριβές κατασκευές.

Στο τρίτο τμήμα περιγράφονται χαρακτηριστικά του πετρώματος της Χασάμπαλης, η γεωμετρική τους διάταξη στον χώρο, το μέγεθος και οι τεχνικές εξόρυξης και λάξευσης.

Το τέταρτο τμήμα της μελέτης παρουσιάζει ενδιαφέρον και για τους μη ειδικούς, είναι κατανοητό. Καταγράφονται μνημεία στα οποία χρησιμοποιήθηκε ο «πράσινος θεσσαλικός λίθος». Πέρα από τη χρήση στην Ελλάδα, ο «πράσινος θεσσαλικός λίθος» έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή μνημείων σε Ιταλία, Τουρκία, Γερμανία, Ισπανία κ.α. Πολλά από τα μνημεία τα έχει επισκεφθεί ο ερευνητής Βασίλης Μέλφος. Ο οφιτοασβεστόλιθος της Χασάμπλης, με τις αποχρώσεις σερπεντινίτη και τις λευκές κηλίδες του μαρμάρου, χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση αυτοκρατορικών κτισμάτων και εκκλησιαστικών κατασκευών. Αποδεικνύεται ότι είχε ιδιαίτερα μεγάλη ζήτηση κατά τη ρωμαϊκή περίοδο και περισσότερο στους βυζαντινούς χρόνους. Ενδεικτικά αναφέρω το παλάτι του Αδριανού στο Τίβολι στη Ρώμη, τους πράσινους κίονες των ρωμαϊκών λουτρών στη Σαγαλάσα στη Μ. Ασία, την Αψίδα του Θριάμβου του Marcus Aurilious, την Κνωσό, τα ρωμαϊκά κτίσματα στο Canterbury κ.ά.

Στο πέμπτο τμήμα εξετάζονται στοιχεία της πρόσφατης εκμετάλλευσης του λατομείου στη Χασάμπαλη.

Το συμπέρασμα είναι ότι η χώρα μας έχει σημαντικό, σπάνιας ποιότητας ορυκτό πλούτο, οι ξένοι και μόνο οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν την αισθητική της ποιότητας και της αξίας χρήσης του. Εμείς οι μετέπειτα είμαστε αδιάφοροι, δείχνουμε μόνο κουρασμένοι, δεν φαίνεται να αγαπήσαμε αυτά που έχουμε, δεν ενδιαφερθήκαμε/μαστε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο που τόσο πλουσιοπάροχα η φύση έδωσε στον τόπο που ζούμε. Ευτυχώς που υπάρχουν οι απλοί άνθρωποι, όπως ο κ. Μέλφος, ο καλός λατόμος Στέργιος Νάρης, οι άνθρωποι του χωριού όπως οι Γιώργος Eξαρχος και Γιάννης Τσιμπούκης, η αρχαιολόγος διδάκτωρ Σταυρούλα Σδρόλια, ο δήμαρχος Χασάμπαλης Νίκος Γερογιάννης, οι προαναφερθέντες επιστήμονες καθηγητές, οι οποίοι θέλησαν και συνεργάστηκαν για την ανάδειξη της μοναδικής αισθητικής και ποιότητας πέτρας, του «πράσινου θεσσαλικού λίθου», ο οποίος ομορφαίνει αξιομνημόνευτα μνημεία ανά τον κόσμο και, την Αγία Σοφία, την εκκλησία - προσκύνημα της Ορθόδοξης Πατριαρχικής Οικουμένης.

Αναδημοσίευση από: www.express.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: