Ακούγοντας την λέξη “πυραμίδα”, το μυαλό μας συνήθως φέρνει την εικόνα των μεγάλων και επιβλητικών πυραμίδων της Αιγύπτου ή, πιο σπάνια, αυτές της λατινική και κεντρικής Αμερικής.
Ο λόγος είναι πως η έννοια της πυραμίδας είναι τόσο τυποποιημένη στο μυαλό του ανθρώπου που λειτουργώντας πάντα αφαιρετικά, φέρνει στη μνήμη πρώτες τις εικόνες που έχει δει περισσότερες φορές, θάβοντας κυριολεκτικά κάποιες άλλες με μικρότερη συχνότητα θέασης. Πυραμίδες υπάρχουν όμως σε όλες τις γωνιές της γης. Κτισμένες από λαούς, που οι περισσότεροι, δεν είχαν καμία επαφή μεταξύ τους αφού τους χωρίζουν τεράστιες χερσαίες ή θαλάσσιες αποστάσεις.
Οι πρώτες πυραμίδες που κατασκευάστηκαν είχαν κλιμακωτή μορφή και, συνήθως, έναν ναό κτισμένο στο τελευταίο επίπεδό τους. Αυτές συναντώνται με μεγαλύτερη συχνότητα σε όλο τον κόσμο και έχει επικρατήσει να χαρακτηρίζονται με τον όρο “ζιγκουράτ” . Ο τύπος της κεκλιμένης πυραμίδας, όπως αυτή του Χέοπος στη Γκίζα, είναι πιο σπάνιος και μεταγενέστερος του κλιμακωτού τύπου.
Όμως ακόμη δεν γνωρίζουμε για πιο λόγο οικοδομήθηκαν και σε τι εξυπηρετούσαν αυτές οι κατασκευές. Για πιο λόγο επέλεξαν λαοί τόσο, διαφορετικοί μεταξύ τους, με διαφορετική κουλτούρα, πολιτισμό και παραδόσεις, να κατασπαταλήσουν άπειρες εργατοώρες στην κατασκευή τέτοιων επιβλητικών κτηρίων. Πάνω σε ποιες μαθηματικές γνώσεις στηρίχθηκαν και με τι εργαλεία λάξευσαν, μετάφεραν και συναρμολόγησαν τους ογκόλιθους? Σίγουρα οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες. Αρχικά πιστευόταν πως οι πυραμίδες ήταν τάφοι βασιλέων, όμως αυτή η θεωρία κατέστη άκυρη, αφού εκτός από κενές σαρκοφάγους δεν έχει βρεθεί πουθενά σωρός νεκρού βασιλιά. Στην συνέχεια είδαν το φως διάφορες θεωρίες, που οι περισσότερες χαρακτηρίστηκαν από την επιστημονική κοινότητα απλά ως γραφικές, μιλώντας για έργα εξωγήινων και για τεράστιες μπαταρίες που συλλέγουν την κοσμική ενέργεια, ή για κατασκευές που σκοπό έχουν να προσανατολίζονται οι θεοί όταν κατεβαίνουν στη Γη. Ανάμεσα στις τόσες θεωρίες υπάρχουν και κάποιες που υποστηρίζουν ότι κατασκευάστηκαν απλά για να ικανοποιήσουν την κενοδοξία των βασιλέων, όσον αφορά αυτές της Αιγύπτου και των λαών της κεντρική και λατινικής Αμερικής, ενώ το σύνολο των μικρότερων αποτελούσε ένα αρχαίο τηλεπικοινωνιακό σύστημα που λειτουργούσε ανάβοντας στην κορυφή τους μεγάλες φωτιές, ορατές από μεγάλη απόσταση, για την μεταφορά μηνυμάτων. Από τις γραπτές πηγές γνωρίζουμε πως υπήρχαν κτίσματα στην αρχαιότητα που εξυπηρετούσαν αυτούς τους σκοπούς (φρυκτωρίες) και είχαν σχήμα πυργοειδές, όμως δεν γνωρίζουμε αν και οι πυραμίδες κατασκευάστηκαν για τον ίδιο λόγο ή χρησίμευαν ως αστεροσκοπεία ή παρατηρητήρια.
Έχουν γραφτεί πολλές σελίδες που αναφέρονται στην ύπαρξη πυραμίδων στον Ελληνικό χώρο, παρόλα αυτά το θέμα παραμένει παντελώς άγνωστο στο ευρύ Ελληνικό κοινό.
Συζητώντας πολλές φορές με ανθρώπους, για θέματα που έχουν να κάνουν με αρχαίους πολιτισμούς, βλέπω πάντα την ίδια έκφραση απορίας στα μάτια τους όταν μαθαίνουν για την ύπαρξη αυτών των πανάρχαιων πυραμίδων.
Αριθμώντας τις πυραμίδες που βρίσκονται στην Ελλάδα, θα δούμε ότι είναι περισσότερες από αυτές της Αιγύπτου. Σε μέγεθος είναι όλες τους κατά πολύ μικρότερες, από τις Αιγυπτιακές, και οι περισσότερες σε πολύ κακή κατάσταση αφού οι ογκόλιθοι τους έχουν αποκοπεί από το σύνολο στα νεώτερα χρόνια και αποτέλεσαν οικοδομικό υλικό για την κατασκευή νέων κτηρίων. Σήμερα εκτός από την πυραμίδα που βρίσκεται στο χωριό Ελληνικό της Αργολίδας, όλες οι άλλες είναι σχεδόν κατεστραμμένες και διακρίνονται ελάχιστες σειρές λίθων, αρκετές όμως για να προδίδουν το σχήμα που είχαν στο παρελθόν.
Οι πιο γνωστές είναι του Ελληνικού, του Λιγουρίου, η κλιμακωτή πυραμίδα του Αμφείου των Θηβών, και αυτή στο νομό Χανίων. Σε ολόκληρη της Ελληνική επικράτεια έχουν ανακαλυφθεί 16 αρχαιολογικά αποδεδειγμένες πυραμίδες. Αν υπολογίσουμε και άλλα 10 κτίσματα που το σχήμα τους παραπέμπει σε πυραμίδα, αλλά είναι ολοσχερώς κατεστραμμένα για να μελετηθούν πλήρως, τότε ο αριθμός τους αυξάνεται σε 26 πυραμίδες. Σίγουρα πολύ περισσότερες από αυτές της Αιγύπτου που αριθμούν τις 7.
Κάποιοι θα αναρωτηθούν γιατί οι αρχαίοι Έλληνες μιμήθηκαν του Αιγυπτίους φτιάχνοντας και αυτοί τις δικές τους πυραμίδες. Η απάντηση όμως είναι πολύ διαφορετική από αυτό που θα περίμεναν να ακούσουν, απλά γιατί οι Ελληνικές πυραμίδες είναι κατά πολύ αρχαιότερες από αυτές των Αιγυπτιακών.
Για παράδειγμα θα αναφέρω την πιο καλοδιατηρημένη πυραμίδα που είναι αυτή του Ελληνικού. Το έτος 1955 το εργαστήριο πυρηνικής χρονολόγησης του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σε συνεργασία με το εργαστήριο αρχαιομετρίας του ΕΚΕΦΕ- Δημόκριτος, χρησιμοποίησαν την μέθοδο της οπτικής θερμοφωταύγειας για να χρονολογήσουν την εν λόγω πυραμίδα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η πυραμίδα του Ελληνικού είναι κατά έναν αιώνα περίπου αρχαιότερη από της πρώτης πυραμίδας της Αιγύπτου ( του Ζοζέρ ) και κατά 170 χρόνια αρχαιότερη από αυτή του Χέοπος.
Ο Παυσανίας στο έργο του “περιήγησης”, τον 2ο αιώνα π.Χ, αναφέρει την πυραμίδα του Ελληνικού ως πολυάνδριο, δηλαδή ως ομαδικό τάφο των κατοίκων του Άργους που σκοτώθηκαν μετά από εμφύλια διαμάχη ανάμεσα σε δύο διεκδικητές του θρόνου του Άργους. Για να καταστεί όμως ακόμη πιο εμφανές η αρχαιότητα της εν λόγω πυραμίδας, ο ίδιος ο Παυσανίας αναφέρει πως αυτή η μάχη ήταν η πρώτη που χρησιμοποιήθηκε η ασπίδα ως αμυντικό όπλο από τους δύο αντιμαχόμενους στρατούς και για ανάμνηση αυτού του γεγονότος ήταν διακοσμημένη στις εξωτερικές πλευρές της με ανάγλυφες ασπίδες.
Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει και για μία άλλη πυραμίδα στον ελληνικό χώρο που έχει πυροδοτήσει μία μεγάλη διαμάχη ανάμεσα σε αρχαιολόγους και ερευνητές. Πρόκειται για την μεγάλη βραχοπυραμίδα του Ταΰγετου που κάποιοι υποστηρίζουν πως το σχήμα της δεν είναι έργο της φύσης αλλά αποτέλεσμα τεχνητής επέμβασης, που με την βοήθεια κάποιας άγνωστης τεχνολογίας, προέκυψε το πυραμωειδές που έχει και ακόμη και σήμερα μία από της κορυφές του Ταΰγετου. Οι θιασώτες αυτής την θεωρίας στηρίζονται στο γεγονός πως η βάση της βραχοπυραμίδας διαφέρει αισθητά από το σύνολο του υπόλοιπου βουνού, αφού είναι χαρακτηριστικά λεία και επίπεδη, έτσι ώστε να δημιουργεί την εντύπωση πως είναι κομμένη τεχνητά. Να σημειωθεί εδώ πως η συγκεκριμένη βραχοπυραμίδα παρουσιάζει ένα απίστευτα σπάνιο οπτικό φαινόμενο αφού για κάποιον ανεξήγητο λόγο, παρουσιάζει διπλή σκιά!
Όπως με κάθε μυστήριο, έτσι και και με τις πυραμίδες, ποτέ δεν είμαστε σίγουροι για το τι πραγματικά είναι και τι όχι. Οι ισορροπίες είναι τόσο ρευστές ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα που αρκεί μόνο ένα λάθος άγγιγμα τους για να διαταραχθούν. Και αν σήμερα βλέπουμε τις πυραμίδες απλά και μόνο ως κατασκευαστικά θαύματα της αρχαιότητας, ίσως αύριο να μας αποκαλύψουν τα πραγματικά θαύματα που κρύβει η κατασκευή τους. Αρκεί να είμαστε και εμείς έτοιμοι για να τα δεχτούμε.
Ιωάννης Καρυοφυλάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου