Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Τετάρτη 12 Αυγούστου 2009

Μυθικά ιπτάμενα άλογα



Τα μυστήρια όντα ανέκαθεν τροφοδοτούσαν την φαντασία των ανθρώπων δημιουργώντας εκατοντάδες μύθους σε ολόκληρο το πλανήτη. Κάθε λαός ζούσε κάτω από τις δικές του δοξασίες για πλάσματα άλλοτε αλλόκοτα, μοχθηρά και χαιρέκακα και άλλοτε αγαθά, φιλάνθρωπα και καλόκαρδα. Δημιουργήματα της φαντασίας ή κομμάτι ενός άλλου, διαφορετικού κόσμου, που στις μέρες μας έχει χαθεί οριστικά, αφήνοντας πίσω του μόνο λίγη από την λάμψη της γοητείας του μυστηρίου?


Εξέχουσα θέση ανάμεσα στα τόσα πλάσματα της μυθολογίας κατέχουν τα ιπτάμενα άλογα.

Ο Πήγασος της Ελληνικής μυθολογίας, το Σλάιπνερ, το άλογο του θεού των Σκανδιναβών Όντιν, αλλά και το αλ - Μπουράκ, το άλογο του ιδρυτή του ισλαμισμού Μωάμεθ, είναι τα γνωστότερα μυθικά ιπτάμενα άλογα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το φτερωτό άλογο Πήγασος είχε γεννηθεί από το αίμα της αποκεφαλισμένης Μέδουσας, η οποία ήταν η μόνο θνητή από της Γοργόνες. Το κεφάλι της Μέδουσας είχε την δύναμη να απολιθώνει εκείνον που το το αντίκριζε.
Ο Κορίνθιος ήρωας Βελλεροφόντης κατάφερε να δαμάσει τον Πήγασο και στη συνέχεια, πετώντας πάνω σε αυτό σκότωσε με βέλη την Χίμαιρα, το μυθολογικό τέρας που είχε κεφάλι λιονταριού, σώμα κατσίκας, ουρά που κατέληγε σε κεφάλι φιδιού και έβγαζε από το στόμα φλόγες.
Όταν ο Βελλεροφόντης αποπειράθηκε να μπει μα τον Πήγασο στον Όλυμπο, την κατοικία των θεών, το ιπτάμενο άλογο πέταξε τον ιππέα του και το ίδιο μεταμορφώθηκε σε αστερισμό. Φαίνεται ότι και στους Έλληνες, τουλάχιστον έως την ύστερη αρχαιότητα (μετά το 200 π.Χ), ο Πήγασος συμβόλιζε την αθανασία της ανθρώπινης ψυχής. Το σώμα του ήρωα παρέμενε στη γη, αλλά η ψυχή του ανέβηκε στους ουρανούς. Ο αρχαιοελληνικός αυτός μύθος αποτελεί νύξη, μεταξύ άλλων, για την επιθυμία του ανθρώπου να πετάξει.
Είναι χαρακτηριστικό εξάλλου ότι το διαστημόπλοιο « Απόλλων 13» που εκτοξεύτηκε το 1970 πήρε το όνομα του από τον θεό του Ήλιου Απόλλωνα. Το έμβλημα του διαστημόπλοιου ήταν ο φτερωτός Πήγασος, ο οποίος συμβολικά ξεπέρασε το επίπεδο του μύθου και πέταξε στο Διάστημα και στην πραγματικότητα.
Αφήνοντας τους μύθους των Ελλήνων, και ταξιδεύοντας βόρεια, στη χώρα των Βίκινγκς την Ισλανδία, θα συναντήσουμε ένα άλλο φτερωτό άλογο που δεν ανήκει απλά σε έναν ήρωα, όπως ο Πήγασος, αλλά στην κορυφαία θεότητα του ισλανδικού πανθέου, στον πατέρα θεών και ανθρώπων, Όντιν.

Ο Μύθος θέλει τους θεούς των Σκανδιναβών να κατοικούν ψηλά στον ουρανό, σε ένα κάστρο που ονομάζεται « Άσγκαρντ ». Για την κατασκευή ατού του κάστρου οι θεοί αναζητούσαν έναν επιδέξιο τεχνίτη, τον οποίο βρήκαν στο πρόσωπο ενός γίγαντα. Οι θεοί υποσχέθηκαν στον γίγαντα ότι, εάν ολοκλήρωνε το έργο μέσα σε τρεις χειμώνες, θα του χάριζαν τον Ήλιο, την Σελήνη και την θεά του έρωτα Φρέιγια.
Βλέποντας όμως, οι θεοί, ότι ο γίγαντας χρησιμοποιούσε το μαγικό άλογο Σβαντιλφάρι, για να κουβαλά τεράστιους όγκους βράχων με απίστευτη γρηγοράδα, άλλαξαν γνώμη, για να μην καταφέρει να ανταποκριθεί ο γίγαντας στους όρους της συμφωνίας και έτσι να μην χρειαστεί να εκπληρώσουν την υπόσχεση τους, επινόησαν ένα τέχνασμα. Έτσι, ο θεός Λόκι μεταμορφώθηκε σε μία πανέμορφη φοράδα, προσέλκυσε το μαγικό άλογο του γίγαντα και το οδήγησε σε ένα δάσος. Από την συνεύρεση των δύο αλόγων γεννήθηκε το Σλάιπνερ, ένα φτερωτό άλογο με οκτώ πόδια. Το Σλάιπνερ ήταν το περίφημο άλογο του θεού Όντιν, με το οποίο κατέβαινε από τον ουρανό στη γή και οδηγούσε στο Άσγκαρντ τους ήρωες που έπεφταν στη μάχη. Φαίνεται ότι για τους βόρειους λαούς το φτερωτό αυτό άλογο ενσάρκωνε την ελπίδα ότι οι ηρωικά πεσόντες θα οδηγούνταν τελικά στην κατοικία των θεών.

Διαβάζοντας τους παραπάνω μύθους, και έχοντας κατά νου πως τέτοια όντα συναντώνται μόνο στην μυθολογία των λαών και σε φανταστικά διηγήματα, ίσως να μας είναι δύσκολο να κατανοήσουμε την αναφορά, ενός παρόμοιου φτερωτού αλόγου, να σχετίζεται με τον ιδρυτή του Ισλάμ, Μωάμεθ.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Μωάμεθ ευρισκόμενος στην Μέκκα, σηκώθηκε μέσα στη νύχτα για να επισκεφθεί το το Ιερό Τέμενος της πόλης. Μετά την προσευχή του, αποκοιμήθηκε. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ ήρθε πλάι του και αφού τον ξύπνησε,τον οδήγησε στην άκρη του Τεμένους της Μέκκας, όπου εκεί βρισκόταν ο αλ - Μπουράκ, ένα άλογο με άσπρα φτερά, που «το κάθε βήμα του απλωνόταν όσο μπορούσε να δει το μάτι». Ο Μωάμεθ και ο αρχάγγελος Γαβριήλ ανέβηκαν στον αλ-Μπουράκ και αυτός τους πήγε στο Βορρά, στο Τέμενος Αλ Ακσά της Ιερουσαλήμ, τον δεύτερο ιερότερο τόπο του Ισλάμ.
Όταν έφτασε στην Ιερουσαλήμ, ο Μωάμεθ κατέβηκε από το φτερωτό άλογο και προσευχήθηκε στο χώρο της Πέτρας, για να ανέβει μετά από λίγο στον ουρανό μέσω μιας σκάλας.

Στις μέρες μας, έχοντας περάσει από το πεδίο της ονειρόσφαιρας και της παιδικής αχαλίνωτης φαντασίας, στο πεδίο του σκεπτικισμού και της επιστήμης, όλα αυτά τα πλάσματα φαντάζουν ξένα προς τον κόσμο μας. Κάθε άνθρωπος ζει στην δική του αεροστεγώς κλεισμένη καθημερινότητα που δεν επιτρέπει σε κανένα “μυθολογικό” πλάσμα να πλησιάσει και να μας πει την ιστορία του. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που αυτά αντικατέστησαν, εδώ και πολλά χρόνια, τους τόπους θέασης τους με μερικές ανεξερεύνητες περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Συγγραφέας: Ιωάννης Καρυοφυλάκης

Δεν υπάρχουν σχόλια: