Έπου θεώ, Νόμω πείθου, Θεούς σέβου, Γονείς αίδου, Γνώθι μαθών, Ήττο υπό δικαίου, Ακούσας νόει, Σεαυτόν ίσθι, Γαμείν μέλλε, Καιρόν γνώθι, Φρόνει θνητά, Ξένος ών ίσθι, Εστίαν τίμα, Άρχε σεαυτού, Φίλοις βοήθει, Θυμού κράτει, Πρόνοιαν τίμα, Φρόνησιν άσκει, Όρκω μή χρώ, Φιλίαν αγάπα, Δόξαν δίωκε, Παιδείας αντέχου, Ψέγε μηδένα, Επαίνει αρετήν, Σοφίαν ζήλου, Καλόν εύ λέγε, Πράττε δίκαια, Ευγένειαν άσκει, Φίλους ευνόει, Εχθρούς αμύνου, Κακίας απέχου, Κοινός γίνου, Ελπίδα αίνει, Φυλακή πρόσεχε, Φθονεί μηδένι, Ευεργεσίας τίμα, Ο μέλλεις δός, Τέχνη χρώ, Υφορώ μηδένα, Λαβών αποδός, Ήθος δοκίμαζε, Σοφοίς χρώ, Έυχου δυνατά, Φόνου απέχου, Γνούς πράττε, Φιλόσοφος γίνου, Όσια κρίνε, Ευλόγει πάντας, Διαβολήν μίσει, Δόλον φοβού, Έχων χαρίζου, Υιούς παίδευε, Πάσιν αρμόζου, Ικέτας αίδου, Ύβριν μίσει, Όρα τό μέλλον, Χρόνου φείδου, Μηδέν άγαν, Μέτρον άριστον, Φίλω χαρίζου, Ίδια φύλαττε, Άκουε πάντα, Αλλοτρίων απέχου, Έυφημος ίσθι, Δικαίως κτώ, Αγαθούς τίμα, Κριτήν γνώθι, Γάμους κράτει, Τύχην νόμιζε, Εγγυήν φεύγε, Απλώς διαλέγου, Ομοίοις χρώ, Δαπανών άρχου, Κτώμενος ήδου, Αισχύνην σέβου, Χάριν εκτέλει, Ευτυχίαν εύχου, Τύχην στέργε, Εργάζου κτητά, Ακούων όρα, Παίς όν κόσμιος ίσθι, Γλώτταν ίσχε, Όνειδος έχθαιρε, Κρίνε δίκαια, Ύβριν αμύνου, Αιτίω παρόντα, Χρώ χρήμασιν, Λέγε ειδώς, Φθιμένους μή αδίκει, Αλύπος βίου, Ομίλει πράως, Φιλοφρόνει πάσιν, Ευγνώμων γίνου, Γυναικός άρχε, Ηδονής κραττείν, Υιοίς μη κατάρω, Σεαυτόν εύ ποίει, Ευπροσήγορος γίνου, Πίνων άρμοζε, Μελέτει τό πάν, Μή θρασύνου, Βουλεύου χρόνω, Πόνει μετ΄ ευκλείας, Πράττε συντόμως, Αποκρίνου έν καιρό, Έριν μίσει, Πρεσβύτης εύλογος, Ηβών εγκρατής, Ατυχούντι συνάχθου, Οφθαλμού κράτει, Ομόνοιαν δίωκε, Άρρητον κρύπτε, Τό κρατούν φοβού, φιλίαν φύλαττε, Καιρόν προσδέχου, Έχθρας διέλυε, Τό συμφέρον θηρώ, Ευφημίαν άσκει, Γήρας προσδέχου, Απέχθειαν φεύγε, Επί ρώμη μή καυχώ, Πλούτει δικαίως, Δόξαν μή λείπε, Κακίαν μίσει, Κινδύνευε φρονίμως, Πλούτω απίστει, Χρησμούς θαύμαζε, Απόντι μή μάχου, Μανθάνων μή κάμνε, Σεαυτόν αίδου, Ούς τρέφεις αγάπα, Μή άρχε υβρίζειν, Επαγγέλου μηδενί, Τελεύτα άλυπος, Πρεσβύτερον αίδου, Χαρίζου αβλαβώς, Νεώτερον δίδασκε, Τύχη μή πίστευε, Μή επί παντί λυπού, Επί νεκρώ μή γέλα, Εύ πάσχε ώς θνητός, Βίας μή έχου, Έξ ευγενών γέννα, Μέσος δίκαιος, Τώ βίω μή άχθου, Πέρας επιτελεί μή αποδειλιών, Φειδόμενος μή λείπε, Αδωροδόκητος δίκαζε, Προγόνους στεφάνου, Αμαρτάνων μετανόει, Πράττε αμετανοήτως, Θνήσκε υπέρ πατρίδος.

Σάββατο 17 Απριλίου 2010

Το Μαντείο του Τροφωνίου.


Το Μαντείο του Τροφωνίου στη Λιβαδειά ήταν κατά τη μυθολογική παράδοση για τολμηρούς επισκέπτες. Βρισκόταν στις παρυφές της Λιβαδειάς, εκεί που αναβλύζουν οι πηγές του ποταμού της Έρκυνας.

Δεν ήταν απλό να επισκεφθεί κάποιος το μαντείο και να πάρει χρησμό. Χρειαζόταν προετοιμασία ημερών, ώστε να καθαρθεί και σωματικά και ψυχικά. Ο ενδιαφερόμενος πρώτα προσευχόταν και πλενόταν στα ψυχρά νερά του ποταμού. Κατόπιν προσέφερε θυσίες στους θεούς και την κρίσιμη νύχτα, πριν την κάθοδο στον λεγόμενο «Λάκκο του Αγαμήδη», έπινε νερό από τις δύο πηγές που ήταν δίπλα. Η μία λεγόταν της Λήθης, για να ξεχάσει ό,τι τον βάραινε και η άλλη της Μνημοσύνης, για να θυμάται ό,τι θα έβλεπε και θα άκουγε στο Μαντείο. Έπειτα έφθανε πια η στιγμή να κατέβει στα βάθη του υποχθόνιου μαντείου: έβαζε τα πόδια του μέχρι τα γόνατα μέσα στo άνοιγμα του εδάφους που αποτελούσε την είσοδο του μαντείου, τη λεγόμενη «απαγωγό οπή» κι εκείνη τον τραβούσε απότομα μέσα.


Σύμφωνα με το μύθο ο επισκέπτης του μαντείου έλειπε για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα πολλών ωρών και ακόμη και ημερών, ώσπου να τον ξεβράσει έξω η ίδια τρύπα, όπως ακριβώς τον ρούφηξε.

Όταν έβγαινε, ήταν συγκλονισμένος -στην αρχή λέγεται ότι δεν θυμόταν ούτε το όνομά του- και επιπλέον έχανε το χαμόγελό του κι έπρεπε να τον αναλάβουν οι ιερείς για να τον συνεφέρουν. Μόλις ανακτούσε την ομιλία του και την πρόσφατη μνήμη του, τον ανέκριναν για να τους διηγηθεί τα πάντα που είδε ή άκουσε εκεί κάτω, όλα αυτά που του συνέβησαν. Ο μύθος λέει ότι ο επισκέπτης πάθαινε κάποιο είδος παροδικής κατάθλιψης και για όποιον ήταν σκυθρωπός υπήρχε η ρήση: "εκ του Τροφωνίου μεμάντευται".

Ο σύγχρονος επισκέπτης χάνεται όχι πια στις υπόγειες διαδρομές του μαντείου του Τροφωνίου, αλλά στην ξεχωριστή ομορφιά του τοπίου, στην ειδυλλιακή περιοχή της Κρύας στη Λιβαδειά, όπου ο ποταμός της Έρκυνας δίνει ζωή στους αιωνόβιους πλατάνους και στις ρίζες τους που σαν περίτεχνα έργα θαυμαστού γλύπτη ξεχωρίζουν μέσα στα πλούσια τρεχούμενα νερά.

Αργυρώ Μαυροζούμη.
Αναδημοσίευση από: www.arxaiologia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: